Zorgproblemen - Vallen

Vallen

Definitie

Een valincident is "een onverwachte gebeurtenis waarbij men onbedoeld op de grond, vloer of een lager gelegen niveau terechtkomt", ongeacht of er wel of geen letsel is opgetreden (Kellogg International Work Group 1987).

Prevalentie

In 2017 was de prevalentie van vallen in WLZ zorginstellingen 12,6%. Hierbij wordt op het moment van meten uitgegaan van een val in de afgelopen 30 dagen in de instelling. In ziekenhuizen bedroeg de prevalentie van vallen 2,8% en in thuiszorginstellingen 9,2%.

Gevolgen

Valincidenten komen vaak voor bij ouderen en zijn een belangrijk geriatrisch probleem (Schoon et al 2008, Verhaar et al 2007, WHO 2007). De meeste valincidenten doen zich voor bij een nog steeds toenemende groep ouderen, waarbij de incidentie van valpartijen toeneemt met de leeftijd. Behalve de hoge incidentie van valpartijen is ook de incidentie van valgerelateerde letsels zorgwekkend. We spreken van lichte, matige en ernstige valgerelateerde letsels (Halfens et al 2007-2014). Lichte letsels zijn letsels waarbij geen medisch consult noodzakelijk is, bijvoorbeeld een blauwe plek of een schaafwond. Matige letsels zijn letsels waarbij een medisch consult noodzakelijk is, bijvoorbeeld het lijmen of hechten van een wond. Ernstige letsels zijn letsels waarbij een medisch consult noodzakelijk is, en soms zelfs opname in het ziekenhuis vereist is, bijvoorbeeld een heupfractuur of sommige hoofdtraumata. Valincidenten kunnen dus aanzienlijke fysieke gevolgen hebben. Daarnaast kunnen er ook psychische en sociale gevolgen van vallen zijn, zoals valangst (angst om te vallen), verlies van zelfvertrouwen, depressie en grotere zorgafhankelijkheid) en het vermijden van (deelname aan) activiteiten om vallen te voorkomen (Halfens et al 2007-2014). Beide kunnen leiden tot sociaal isolement. Ten slotte hebben valincidenten ook economische gevolgen (bv. hogere kost, opname woonzorgcentrum) (WHO 2007).

Door een potentieel slechte uitkomst, met verregaande gevolgen, is vallen een groot probleem bij ouderen. Bovendien gaan valincidenten ten koste van de kwaliteit van leven (CBO 2002) . Ook professionals beschouwen het vallen van ouderen als een lastig, complex en dientengevolge moeilijk aan te pakken probleem. Overigens is dit een onterecht sombere veronderstelling omdat met voldoende kennis en een adequate diagnostiek het valprobleem vaak goed ontrafeld kan worden en (be)handeling wel degelijk mogelijk is door primaire, secundaire en tertiaire valpreventie (CBO 2002, Gillespie et al 2004, Neyens 2007, Neyens et al 2009, Waaijer and Neyens 2009). Vallen is ook een groot maatschappelijk probleem (NHS NICE 2004). De gezondheidskosten van vallen en val gerelateerde letsels zijn substantieel en direct gerelateerd aan de valfrequentie en de ernst van de letsels. Ook de werklast in de zorgsector neemt hierdoor toe.

LPZ Meting

De prevalentie van vallen en van valgerelateerd letsel is vanaf 2007 in de LPZ meting opgenomen. Hierbij wordt zowel de prevalentie van vallen in de laatste 30 dagen als in de laatste 12 maanden gemeten. Daarnaast worden ook de relevante kwaliteitsindicatoren van vallen en valgerelateerd letsel gemeten, alsmede de maatregelen die worden genomen om vallen en valgerelateerd letsel te voorkomen. Aan de hand van de resultaten van de meting kan een instelling zien waar beleidsmatig verbeteringen te behalen of gerealiseerd zijn. De prevalentie van vallen in de meting 2007 bedroeg 7,9% in WLZ instellingen (verpleeg en verzorgingshuizen), 10,9% in ziekenhuizen en 11,7% in thuiszorginstellingen.

Door jaarlijks de indicator vallen te meten, kunnen zorgorganisaties hun interventies evalueren en monitoren om zo met voldoende continuïteit het probleem van vallen binnen de instelling aan te pakken.

Referenties

  • CBO, Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg. Osteoporose Tweede Herziene Richtlijn. Alphen a/d Rijn: van Zuiden Communications BV, 2002. (www.cbo.nl)
  • Dijcks BPJ, Neyens JCL, Schols JMGA, van Haastregt JCM, Crebolder HFJM, de Witte LP. Valincidenten in verpleeghuizen: gemiddeld bijna 2 per bed per jaar met bij 1,3% een fractuur als gevolg. Ned Tijdschr Geneeskd 2005; 149: 1043-7.
  • Gillespie LD,Gillespie WJ, Robertson MC, Lamb SE, Cumming RG, Rowe BH Interventions for preventing falls in elderly people. The Cochrane Library, Issue 2, 2004.
  • Halfens RJG, Meijers JMM, Neyens JCL, Offermans MPW. Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2007: Maastricht: Universiteit Maastricht, ISBN 978-90-806663-8-2.
  • Halfens RJG, Meijers JMM, Neyens JCL, Offermans MPW. Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2008: Maastricht: Universiteit Maastricht, ISBN 978-90-806663-9-9.
  • Halfens RJG, Meijers JMM, Neyens JCL, Schols JMGA. Rapportage resultaten Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2009: Maastricht: Universiteit Maastricht, ISBN 978-90-806663-9-9.
  • Halfens RJG, Meijers JMM, Du Moulin MFMT, van Nie NC, Neyens JCL, Schols JMGA. Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2010: Maastricht: Universiteit Maastricht, ISBN 978-94-90411-02-2.
  • Halfens RJG, Meesterberends E, Meijers JMM, Du Moulin MFMT, van Nie NC, Neyens JCL, Schols JMGA. Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2011: Maastricht: Maastricht University, ISBN 978-94-90411-00-8.
  • Halfens RJG, Meijers JMM, Meesterberends E, van Nie NC, Neyens JCL, Rondas AALM, Schols JMGA. Rapportage resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2012: Maastricht: Maastricht University, ISBN 978-94-90411-03-9.
  • Halfens RJG, van Nie NC, Meijers JMM, Meesterberends E, Neyens JCL, Rondas AALM, Rijcken S, Wolters S en Schols JMGA (2013) Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen Rapportage resultaten 2013. Universiteit Maastricht ISBN 978-94-90411-04-6
  • Halfens RJG, JMM Meijers, E Meesterberends, JCL Neyens, AALM Rondas, S Rijcken, S Wolters en JMGA Schols (2014). Rapportage Resultaten Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen 2014. Maastricht: Maastricht University, oktober 2014.
  • Kellogg International Work Group on the prevention of falls by the elderly. The prevention of falls in later life. Dan Med Bull 1987; 34: 1-24.
  • Neyens JCL, Dijcks BPJ, Haastregt JCM van, Witte LP de, Heuvel WJA van den, Crebolder HFJM, Schols JMGA. The development of a multidisciplinary fall risk evaluation tool for demented nursing home patients in the Netherlands. BMC Public Health 2006;6:74.
  • Neyens JCL. Fall prevention in psychogeriatric nursing home residents. PhD Dissertation. Maastricht: Maastricht University, 2007.
  • Neyens JCL, Dijcks BPJ, Twisk J, Schols J, Haastregt JCM van, Heuvel WJA van den, Witte LP de. A multifactorial intervention for the prevention of falls in psychogeriatric nursing home patients, a randomized controlled trial (RCT). Age and Ageing 2009; 38: 194-9.
  • NHS National Institute for Clinical Excellence (NICE). Clinical practice guideline for the assessment and prevention of falls in older people. November 2004; clinical guideline 21.
  • Rijksoverheid (2015, 23 november). Ouderenzorg. Geraadpleegd van www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ouderenzorg.
  • Schoon Y, Neyens J, Boonen S. De gevallen patiënt. In: Olde Rikkert et al. (red). Probleem-georiënteerd denken in de geriatrie. Een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek. Utrecht, De Tijdstroom, 2008; 57-74.
  • Verhaar H, Neyens J, Emmelot-Vonk M. (Neiging tot) vallen en mobiliteits-stoornissen. In: P. Janssen et al. (red). Het geriatrie formularium. Een praktische leidraad. Bohn Stafleu van Loghum, 2de herziene editie, 2007.
  • Waaijer J, Neyens JCL. Preventie van vallen, dat doen we met zijn allen.
  • WHO (2007) Global Report on Fall Prevention in older Age. World Health Organization 2007, Switzerland
Terug naar overzicht

Het LPZ dashboard gebruiken binnen uw instelling?

Neem contact op